गज़ल - पैले !

 

डुवायौ मायाको, नसामा पैले !

रुवायौ मुटुमा, चोट्दिई अैले !!

यात्रा हो जीवन, हिड्दै  थें एक्लै

भुलायौ दोबाटो, खनेर  कैले !

तिमी  बिना आँगन,  अपुरोछ  भन्दै

सुनायौ आश्लाग्दा, कहानी जैले !

बसन्तकी मुना, हौ कि तिमी जून

झुलायौ बातैमा,  भर गरें  मैले !

अंगालोमा बेर्दै, देखाउँथ्यौ माया

फुलायौ धनमाथि, अर्कै फूल अैले !

गज़ल - साहित्यमा !

प्रकृतिकोको सुन्दर चित्र, खुल्नु  पर्छ साहित्यमा !

पाठकको  मन मष्तिस्क, भुल्नु पर्छ साहित्यमा !!

चियालाइ मिठास दिन चिनी घुले जस्तै गरि
सब्द-सब्द भित्र मिठास, घुल्नु पर्छ साहित्यमा !

महलका कुरा अनि, अन्यायको चिरफार गर्दै
दुखियाका कथा व्यथा,  डुल्नु पर्छ साहित्यमा !

संस्कृतिलाइ धावा बोल्ने, बिकृतिलाइ पन्छाएर 
पिरती र देशभक्तिलाइ, हुल्नु पर्छ साहित्यमा !

पढ्दा पढ्दै दुख-दर्द, भुल्न सकुन  पाठकले
मग्मगाउदा बस्नाका फूल, फुल्नु पर्छ साहित्यमा !

४ - मुक्तक

१)

मन भरि पिंडा बोकी, बाँच्नै पर्ने जिवन !
परेलिले आँशु रोकी, हाँस्नै पर्ने जिवन !!
चोट माथि कुल्चिदिदा, मनै फाटे पनि
एक-अर्काकै भरोसामा, काट्नै पर्ने जिवन !!!

२)
आंधी हुरी  सँग सँगै , भेल आए पनि !
जिन्दगीको बसन्तमा, ग्रिष्म छाए पनि !!
समस्याका पर्खालहरु, हिम्मतले ढाली
यात्रा पुरा गर्नै पर्छ, दिक्क लाए पनि !!!

३)
पराइको होइन रिश, पाखुरीको गरि !
माटो भिज्ने गरि बर्खे, पसिनाको झरी !!
मेहनतको फल मिठो, भन्दै  मन बुझाइ 
सितो पिठो जे भए नि, खोज्छ पेट भरि !!!

४)
कल्पनामै रहरका, ताना-वाना  बुन्दै !
छुटिएका स्वप्निल माला, भेला गरि उन्दै !!
चाँद छुने इच्छा सधै, पाइला पछाडी
बाच्नै पर्छ पिरतीका, मिठा भाका सुन्दै !!!

ग़ज़ल - कसोगरी ?

सुन्दर रुपमा पर्यो नजर, हटाउँने हो कसोगरी !

सानो मुटु धेरै माया, अटाउँने हो कसोगरी !!

नदेखेको भए हुन्थ्यो, देखेपछि लोभ पस्यो
समुन्द्रको छालझैँ चाह,  घटाउँने हो कसोगरी !


उनी सुन्दर हुन की  मेरा, आँखाले पो त्यस्तो देख्यो ?
रहरहरु तँ छाड म छाड,  खटाउँने हो कसोगरी !

भेट हुँदा मनका बह, साँट्दा साँट्दै  दिन बित्यो
भुल्ने हुन की उनले माया,   राटाउँने हो कसोगरी !

स्वार्थी छ यो दुनिया नि, अरु हाँस्या  देख्नै हुन्न
उनलाई भेटने आशमा रात, कटाउँने हो कसोगरी !!!

गज़ल - कैले आउँने होला.....

भोली भोली भन्छ्न सबै, भोली कैले आउँने होला !

संबिधानको खाका बोक्या, डोली कैले आउँने होला !!

आफ्नै अघि झुटको खेती, देखे पनी आँखा छोप्छ्न
कुनितीको बिरोध गर्ने, बोली कैले आउँने होला !


 जहाँ त्यहि दुर्गन्धछ, भोकमरी र महा-मारी
 दुर्गम गाउमा झाडा रोक्ने, गोली कैले आउँने होला !

अशान्तिले छाएपछी, मुग्लान पस्यो देशको शक्ति
 शान्ति सँग झुम्न पाउने, होली कैले आउँने होला !


घर भित्र थुप्प्रिएको, फोहोरको थुप्प्रो फाल्न
उर्लिएको खहरे झैँ, खोलि कैले आउँने होला  !!!

गज़ल - पाइन !!!

नरोऊ बैनी  तिहारमा, घर  आउन पाइन !

तिम्रै हातको सप्तरंगी, टिका लाउन पाइन

तिहारको रमाइलो, दिपावली गर्दै
घर-घरमा देउशी भैलो, पनि गाउन पाइन !

संघारमा उभिएर,  बाटो हेर्दै  हौली
तर मैले तिम्रो घर, यो साल धाउन पाइन !

उन्यौ होला मखमली, माइती आउने आश्मा
तर मैले गला भरि, त्यो सजाउन पाइन !

बेरोजगारी खड्केपछी, मुग्लानिया भा'छु
तिम्रो ओठको मिठो हाँसो, बनि छाउन पाइन !!!

गज़ल - बहिनिको दुखेसो

भइटिका  नि आयो भन्छन, मेरा माइती आएनन खोइ !

यसपालिको सप्तरंगी, टिका लाउँन पाएनन् खोइ !!

के गर्दैछन दुर देशमा, चेली सम्झी रुधै छ्नकी
घरमा पनि अंध्यारो भो, खुशी बनि छाएनन खोइ !

पोहरसाल सँगै-सँगै, देउशी भैलो गएका थ्यौँ
यसपालित स्वदेश तिर फिर्न, पनि भ्याएनन खोइ !

हरेक साल उपहारमा, हाँसो ल्याई दिन्थे मलाई 
बाध्यताले गर्दा होला, यो साल त  ल्याएनन् खोइ

सबै देख्छु हाँसि खुशी, दाजु भाई आइदिदा
सुन्य भयो मेरो आँगन, देउसे भैले च्याएनन खोइ !!!

गज़ल - पैसा गन्छौँ !

धुरी चढे गोमन सर्प, तिमी त्यहाँ पैसा गन्छौ !

घरको हालत बिग्रदैछ,आफू केहि बन्छु भन्छौ !!

आफ्नै माटो चलाए नि, सून फल्छ थाहै होला
सिप जाँगर भएर नि, पराइका बचन सन्छौ !

आमा रुन्छिन रात दिन, मेची काली दुख्दा खेरि
मलम पट्टि गर्न छाडी, पर्देशमा कति रन्छौ  !

समयले नेटो काटला, आजै सोचे भलो हुन्थ्यो
आफ्नो घर टाल्न छाडी, दुर देशको माटो खन्छौ !

हिमाल पहाड तराईलाई, हँसाउँनुछ फर्क अब
जुटे सबै स्वर्ग सरि, नगरीको मालिक बन्छौ !!!

गित - लैजाउ मलाई मागी

जान्न जान्न जान्न मत, जान्न हजुर भागी !

पन्चेबाजा डोली चड़ाई, लैजाउ मलाई  मागी !!

भइदिन्छु सधै तिम्रै, माग्न आउनु पैले !
बा-आमाको इज्जत जान्छ, भाग्न हुन्न मैले !!
कल्कलाउदो लाली जोवन, भयो तिम्रै लागि
पन्चे बाजा डोली चड़ाई, लैजाउ मलाई  मागी !!!


सानो भइ बाबा सँग, मिठो बोलि बोल्नु !
हामी बिचको चोखो प्रितको कुरा पनि खोल्नु !!
हुन्न हुन्न चल्न हुन्न, संस्कारलाइ नाघी
पन्चे बाजा डोली चड़ाई, लैजाउ मलाई  मागी !!!

गज़ल -- निदरिमा

साँझ बिहान भेटहुन्थ्यो, रमितेको चौतारीमा !

आज एक्लै परेकीछु, पिरतीको फूलबारीमा !!

तिम्रै हातको सिन्दुरले, खाली सिउँदो रंगाएर
बस्न पाउने हो की होइन, मायालुको छहारीमा !

घुम्टो ओडी लजाउदै, डोली चड्ने रहर मेरो
पुरा गरि लाने कैले, आफ्नै सुन्दर नगरीमा !

कता कता डर सँगै, प्रस्न मनमा खेलेका छन
हजुरको शिर उठ्ने कैले, दुलाहको पगरीमा !

मुटु भरि भरि माया, ओठमा हाँसो हजुरकै  
सप्ना बनि आए हुन्थ्यो, मध्यरात निदरिमा !

५ मुक्तक

जिउँदैछु जीवन, संसार हेर्न को लागि !

पिउँदैछु प्याला, दर्द फेर्नको लागि !!
गरिब हुँ तर, इज्जतछ बाकि
सिउँदैछु भोटो, सरिर बेर्नको लागि ! .....१

बाच्न खोजे भोलि हेर्न, दुनियाले मार्छ यहाँ  !
हाँस्न खोजे ओठ खोलि, आँशु आइ टार्छ यहाँ  !!
के गर्ने खोइ कहाँ जाने, विश्वास यहाँ कस्को छ र
आफन्तले छिर्के हाली, खाडलमा पार्छ यहाँ  !!!.......२

पाप धेरै भयो यिनको, घडा फुट्ने कहिले होला ?
अन्ययाको बिरोध गर्न, हामी जुट्ने कहिले होला ??
परार्इले खुट्टा ताने, त्यसमा नौलो लाग्दैन थ्यो
आफ्नाको नै खुट्टा तान्ने, बानी छुट्ने कहिले होला ???....३

आउँछ आउँछ भन्दा भन्दै, गर्भ कतै खस्दै  देखे !
हिजै आउने बास बस्यो, फेरी पनि  बस्दै  देखे !!
घर बनाउने कालीगड त, कुसल चुन्यौं भन्थ्यौं हामी
कालीगड नै गोमन बनि, हामीलाई नै डस्दै  देखे  !!!.....४

क्षितिजमा कालो बादल, मडारियो हेर भाई !
आफ्नै घरमा आँधी ल्याउने, विचार अब फेर भाई !!
परार्इको दाशी भइ बस्न, तिम्रो मन मान्छ र ?
हरे ! आफै नांगीदै छौ, आङ्मा बस्त्र बेर भाई !!!.....५

गज़ल - के लाग्छ र !

सधैभरि  झुट नै  बोल्छौ, कस्को के लाग्छर !
आफ्नो इज्जत आफै खोल्छौ, कस्को के लाग्छर  !!

सप्तरंगी इन्द्रेणीझैँ, रुप रैछ तिम्रो
अनेक थरि रङ्ग घोल्छौ, कस्को के लाग्छर  !

बगलीमा छुरा च्यापी, मुखले राम जप्ने
आफ्नो सरिर आफै पोल्छौ,  कस्को के लाग्छर !

लाज डर नहुनेले, जे गरेनी हुन्छ
आफुलाइ आफै मोल्छौ, कस्को के लाग्छर !

मित्रतामा फाटो ल्याई, गरेउ गर्नु पैले
आज आफै अन्योलछौ, कस्को के लाग्छर !!!

गज़ल - तिमलाई चोट पर्ने होकी !

लेखौ भने मनको  कुरा,  तिमलाई चोट  पर्ने होकी !  

नलेखौ त  रहर त्यसै,  गुम्सिएर मर्ने होकी !!

भन्न मन लागेकोछ, मुटु भित्र राख्छु भनि
काँतर मनछ मेरो पनि, भन्नै नपाइ टर्ने हो कि !

कल्पनामा  आइदिन्छौ, हाँसो बनि  छाइदिन्छौ
चाहनाको सयपत्री, ओइली त्यसै झर्ने हो कि !

मुखले बोल्न नसकेर, प्रेम पत्र लेख्दै छु म
शंकालाग्छ भेटमा तिमले, उल्टो गाली गर्ने हो कि !


तिमी अघि बोलेनौ र, मनको कुरा आफै खोले
दिलको दरबार खाली नै छ यतै बसाई सर्ने हो कि !


जीवन साथी रोजेकी हुँ, स्वकारेर मेरो माया
बाजा बजाई आँगन सजाई, खाली सिउँदो भर्ने होकी !!!

गज़ल - तिमले

नितम्वलाई चुम्ने केश, काटी सबै फाल्यौ  तिमले ? 

फरिया र ढाका चोली, खोइ त कता  हाल्यौ तिमले ??

नारीलाई घर भन्थ्यौ, संस्कृति र संस्कारको
यति राम्रा  विचार थिए,  कुन अग्निमा गाल्यौ तिमले ?

सारंगी र मादललाई, सिगौरामा सिउरिएर
आज भोलि इङलिस् पप, गाउँन पनि थाल्यौ तिमले ?

चुरा पोते सिन्दुरलाई, दराजमा थन्क्याएर
अर्ध नग्न भइ आज,  आफ्नै इज्जत बाल्यौ तिमले ?

म भन्दिन सबै तिमले, गलत मात्र गर्यौ भनि
भूल गरि कु बाटोमा, पाइला भने चाल्यौ तिमले !!!

गज़ल - बुझ्यौँ

सधैँ सर्ने मितिमा म, भर पर्दिन बुझ्यौँ !

जैले सुकै आऊ निम्तो, म गर्दिन बुझ्यौँ ?

आज सम्म रुदैँ काटे, बाँकी पनि कट्ला
पुरानो घर छोडी बसाइँ, म सर्दिन बुझ्यौँ ?

पारी जादा सुख शान्ती स्वर्गै पाए पनि
पराइको हात समाई, म तर्दिन बुझ्यौँ ?

माया गर या त तिमी, घृर्णा गर मलाई
यो जुनिमा तिम्रो नभै, म मर्दिन बुझ्यौँ ?

जति सुकै टाढा भा'नि , माया गर्छौ लाग्छ
फ्याल्न खोजे आँशुसँग, म झर्दिन बुझ्यौँ ?

जे भनन मनको राज, तिमी नै हौ मेरो
भमराझैँ थुँगा थुँगा, म चर्दिन बुझ्यौँ ?

गज़ल - तिमी सामु पाएपछि !

छरीदिए खुशी सारा, तिमी सामु पाएपछि  !

गरिदिए बाचा सँगै, बाच्ने कसम  खाएपछि

सिउँरी देउ चुल्ठो भरि,  लाली गुराँस फूल टिपी
सरिदिए नजिक मिठो,  प्रीतको गित गाएपछि

आँशु देउ या त हाँसो,  दुवै मलाई स्वकार्यछ
भरि दिए झोली तिम्रो,  माया माग्दै धाएपछि !

सधै सोच्थे मेरो मुटु, आफै सँग रहोस भनि
तरीदिए जंघार आफै, भित्रि मनले चाएपछी !!

जून तारा टिपी ल्याउन,  कैले मैले भन्ने छैन
परि दिए तिम्रै बसमा, सिन्दुर बनि आएपछी !

गज़ल - लागेको छ !!!

नसोधहै के भो भनि, बात लागेकोछ !
पिंडा भुल्न पिंए आज,   मात लागेकोछ !!

सोचेको थें खुल्ने भयो, उन्नतीको बाटो
बिहानी भो भन्थे  तर, रात लागेकोछ !

के गर्ने हो के नगर्ने , केही थाहा छैन
ज्योतिष भन्छ सनी साडे, सात लागेकोछ !

पाइन्छ की केही भनि, रगत पोखेका थ्यौँ
हाँसो होइन आँशु मात्र. हात लागेकोछ !

बेइमानीले इमान बेचे, स्वार्थ पुरा  गर्न
आमा रुन्छिन  पराइको, लात लागेकोछ !!!